Contactclown ‘Dora’ maakt contact van hart tot hart

Een moment van herkenning en contact voor mensen bij wie dat niet meer vanzelfsprekend is. Met dat doel stapt contactclown ‘Dora’ de huiskamers binnen van verschillende woonzorglocaties van Zorgstroom. Juliëtte Corsten (61) kruipt wekelijks in deze rol. Ze ontroert, is open en maakt contact met mensen met dementie.

Belevingsgerichte zorg

Wanneer er sprake is van dementie, is het voor familie en vrienden vaak lastig om contact te krijgen met hun geliefde. Een contactclown biedt een belevingsgerichte vorm van zorg en kan hierin juist het verschil maken. Juliëtte: “Als contactclown kruip ik in de belevingswereld van mensen met dementie. Ik benader hen op een natuurlijke en rustige manier. Zodra ik de huiskamer binnenkom, laat ik mezelf leiden door wat er op dat moment gebeurt. De bewoner heeft de regie. Ik stap voorzichtig op iemand af en maak op een non-verbale manier contact. Hier komt eigenlijk geen gesprek aan te pas.” Bij een clown denk je al snel aan grapjes en trucs. Een contactclown heeft daar eigenlijk niets mee te maken. “Natuurlijk maak ik indruk met mijn outfit. Het is een opvallende, kleurrijke verschijning. Maar uiteindelijk draait het om mijn mimiek en bepaalde technieken die ik toepas om één-op-één contact met iemand te maken. Ik stap als het ware even in hun wereld. Een moment van herkenning, door gezien en gehoord te worden, vinden mensen met dementie erg fijn”, vertelt Juliëtte.

Mijn komst heeft soms zoveel effect, dat iemand emotioneel wordt. Tranen mogen er zijn. Ik ben er op dat moment om hen te troosten, weer te laten stralen en misschien zelfs weer te laten lachen.

Inspelen op emoties

Dat Juliëtte als contactclown inspeelt op de beleving van mensen, zorgt soms voor emotionele reacties. “Ik maak contact van hart tot hart. Op deze manier voelen mensen zich begrepen. Zeker wanneer iemand pijn heeft of die dag niet lekker in z’n vel zit. Mijn komst heeft soms zoveel effect, dat iemand emotioneel wordt. Dit is helemaal niet erg en is juist heel mooi. Tranen mogen er zijn. Ik ben er op dat moment om hen te troosten, weer te laten stralen en misschien zelfs weer te laten lachen. Ik probeer het contact altijd op een fijne manier af te sluiten”, legt Juliëtte uit. Voordat ze in haar rol kruipt, overlegt Juliëtte altijd met de afdeling van de woonzorglocatie om te peilen hoe het met de bewoners gaat en of er speciale wensen zijn. “Ze geven dan bijvoorbeeld aan voor welke bewoners mijn komst op dat moment extra fijn zou zijn. Hier houd ik rekening mee door deze mensen net even iets meer aandacht te geven.”

Van Juliëtte naar Dora

Juliëtte kleedt zich altijd pas om zodra ze de woonzorglocatie binnenstapt. “Het is niet zo dat ik als clown thuis de deur uit ga”, lacht ze. “Een uur voordat ik start, kleed ik mezelf om op het toilet, in een badkamer of de voorraadkast. Ik ben zo’n drie kwartier bezig om mezelf in mijn clownsoutfit te hijsen en te schminken. Het laatste kwartier gebruik ik altijd om in mijn rol te komen. Dit gebeurt namelijk niet zomaar van het ene op het andere moment. Na een tijdje voel ik mezelf Dora en stap ik de huiskamer binnen.” Om indruk te maken en contact te krijgen met mensen met dementie, past ze verschillende clownstechnieken toe. “Het begint al bij de manier van lopen, je gezichtsuitdrukking en de manier waarop je beweegt. Het is belangrijk dat ik rust met me meebreng en dat ik op een gelijkwaardige manier communiceer.”

Stichting miMakkus

Je hoort niet vaak dat iemand het beroep ‘clown’ uitoefent. Toch was haar omgeving niet verrast toen Juliëtte besloot om contactclown te worden. Juliëtte: “Sinds mijn geboorte heb ik een visuele beperking. Van jongs af aan heb ik hiermee leren leven. Ik was ervan overtuigd dat ik graag iets voor anderen wilde betekenen en besloot dat ik verpleegkundige wilde worden. Dit was vanwege mijn beperking helaas niet mogelijk. Toen ik op zoek ging naar een alternatief dat bij mij paste, kwam ik Stichting miMakkus tegen. Als kind was ik al dol op dansen, muziek en toneel. Het leek mij dan ook erg bijzonder om een clownsopleiding te volgen. Met succes!” Tijdens haar opleiding liep ze onder andere stage bij Zorgstroom. In 2013 rondde ze haar opleiding af en ging ze als zzp’er aan de slag. Uiteindelijk is ze door Zorgstroom benaderd om als vaste contactclown in dienst te komen. Juliëtte: “Dit aanbod kwam als geroepen. Ik wilde zoveel mogelijk tijd besteden aan het uitoefenen van mijn werk, niet aan het binnenhalen van opdrachten. Dat ik als contactclown bij kan dragen aan de goede zorg van mensen met dementie, vind ik erg bijzonder.”